Ο μαθητικός πληθυσμός της μειονότητας στη Θράκη

Το εκπαιδευτικό επίπεδο των μελών της μειονότητας είναι χαμηλό με σημαντική απόκλιση από το μέσο όρο σε εθνικό επίπεδο. Μέχρι τη δεκαετία του 1990 η φοίτηση ήταν γενικευμένη μόνο στο επίπεδο του δημοτικού σχολείου, ενώ η μαθητική διαρροή από την υποχρεωτική εκπαίδευση εμφάνιζε ιδιαίτερα ψηλά ποσοστά.  Η κατάσταση όμως φαίνεται να αλλάζει με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Η φοίτηση των παιδιών της μειονότητας σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες διευρύνεται και τείνει να γενικευτεί.

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Νηπιαγωγείο Στο επίπεδο της προσχολικής εκπαίδευσης δεν υπάρχουν μειονοτικά νηπιαγωγεία. Η φοίτηση των παιδιών της μειονότητας στα δημόσια ελληνόγλωσσα νηπιαγωγεία δεν είναι ακόμη γενικευμένη, τα τελευταία όμως χρόνια είναι σαφής μια πολύ μεγάλη αύξηση.

Μαθητές της μειονότητας που φοιτούν στα δημόσια νηπιαγωγεία

Δημοτικό σχολείο Το μεγαλύτερο μέρος των παιδιών ηλικίας δημοτικού (περίπου τα δύο τρίτα) με επιλογή των γονέων τους ακολουθούν τη μειονοτική εκπαίδευση, φοιτούν δηλαδή στα ξεχωριστά και αμιγή μειονοτικά δημοτικά σχολεία, με το διπλό και δίγλωσσο πρόγραμμα, όπου διδάσκουν εκπαιδευτικοί της πλειονότητας για την ελληνική γλώσσα και τα μαθήματα στα ελληνικά, και της μειονότητας για την τουρκική γλώσσα και τα μαθήματα στα τουρκικά.

Μαθητές μειονοτικών δημοτικών σχολείων Θράκης ανά νομό

Εκτός από τα παιδιά που ακολουθούν το μειονοτικό σχολείο, σημαντικός αριθμός παιδιών της μειονότητας φοιτά σήμερα στα δημόσια ελληνόγλωσσα σχολεία. Το 1996-97 στους νομούς Ξάνθης και Ροδόπης οι μειονοτικοί μαθητές στα δημόσια σχολεία ήταν περίπου 300, ενώ το 2009-10 ο αριθμός τους ανέρχεται σε 2.880. Η αυξητική αυτή τάση είναι πιο έντονη στο νομό Ξάνθης. Το μεγαλύτερο μέρος των μαθητών ολοκληρώνει την 6χρονη εκπαίδευση του δημοτικού. Εξαίρεση αποτελούν παιδιά από οικογένειες με ιδιαίτερα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, εγκατεστημένες κατά κανόνα στις παρυφές των μεγάλων πόλεων, αλλά συχνά μετακινούμενες προς αναζήτηση εργασίας. Το Πρόγραμμα οργανώνει συστηματική παρέμβαση με στόχο τη στήριξη αυτών των μαθητών για τον περιορισμό των τάσεων ελλιπούς φοίτησης και πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου.

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Στο επίπεδο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης εκτός από τα δημόσια ελληνόφωνα γυμνάσια, γενικά λύκεια και επαγγελματικά λύκεια, λειτουργούν επίσης δύο μειονοτικά γυμνάσια/λύκεια (ένα στην Ξάνθη και ένα στην Κομοτηνή) και δύο ιεροσπουδαστήρια (στην Κομοτηνή και στον Εχίνο). Ο αριθμός των μαθητών της μειονότητας που φοιτά στο γυμνάσιο έχει αυξηθεί θεαματικά τα τελευταία 15 χρόνια. Η φοίτηση στο γυμνάσιο τείνει να γενικευτεί. Το ένα τέταρτο περίπου φοιτά σε σχολεία αποκλειστικά για τη μειονότητα (μειονοτικό γυμνάσιο ή ιεροσπουδαστήριο), ενώ τα τρία τέταρτα των μαθητών βρίσκονται στα δημόσια γυμνάσια. Όμως παρά τη σαφέστατη βελτίωση που παρατηρείται, μέχρι πρόσφατα υπήρχαν φαινόμενα συχνής επανάληψης τάξεων ή εγκατάλειψης του σχολείου. Για τη γενιά που αποφοίτησε από το δημοτικό το 1997-98 η διαρροή από το γυμνάσιο ήταν 65% και παρόλο που το ποσοστό της μαθητικής διαρροής μειώνεται με γρήγορους ρυθμούς, φαίνεται ότι παραμένει σαφώς ψηλότερο από τον εθνικό μέσο όρο.
Πολύ μεγάλη είναι η αύξηση της πρόσβασης των μειονοτικών μαθητών και στο επίπεδο του λυκείου. Σημαντικό ποσοστό ακολουθεί τα σχολεία τεχνικής εκπαίδευσης

Μειονοτικοί μαθητές γυμνασίου. Νομοί Ξάνθης και Ροδόπης

Μειονοτικοί μαθητές λυκείου και τεχνικής εκπαίδευσης. Νομοί Ξάνθης και Ροδόπης

Πηγή: όλα τα παραπάνω στοιχεία προέρχονται από τις Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης νομών Ξάνθης και Ροδόπης και από το Νέλλη Ασκούνη, Η εκπαίδευση της μειονότητας στη Θράκη. Από το περιθώριο στην προοπτική της κοινωνικής ένταξης, εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2006